کد خبر: ۳۱۷۴۷۲
تاریخ انتشار: ۰۴ آبان ۱۳۹۵ - ۰۷:۳۶ 25 October 2016
بلا فاصله بعد از صدور مجوز از سوی وزارت خزانه داری امریکا به شرکت های بوئینگ و ایرباس برای فروش هوایپمای مسافربری به ایران، تهران از این اقدام با عنوان انجام تعهدات امریکا مندرج در توافق هسته ای استقبال کرد. محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران، در روز ٢٤ سپتامبر یعنی سه روز بعد از صدور این مجوز ها، تائید کرد که ایران برای خرید ٨٠ فروند از مجموع ٨٨ فروند هواپیمایی که قصد خرید آنها از بوئینگ را داشته، چراغ سبز دریافت کرده است. او افزود:"مجوز فروش ١٧ فروند از مجموع ١١٨ فروند هواپیمای جت مسافربری ایرباس نیز صادر شده است. "
شرکت های ایرباس و بوئینگ پیش از این، توافق کرده بودند که بیش از ٢٠٠ فروند هواپیمای مسافربری را به ایران بفروشند یا اجاره دهند. ایران در صدد بوده است تا بعد از امضای توافق موسوم به طرح جامع اقدام مشترک (برجام) در روز ١٤ ژوئیه ٢٠١٥ ، ناوگان فرسوده هوایی خود را نوسازی کند. به دنبال اجرایی شدن رسمی توافق هسته ای در روز ١٦ ژانوئیه، دفتر نظارت بر دارایی های خارجی وزارت خزانه داری امریکا با انتشار اسنادی، اعلام کرد که همه نهادهای امریکایی مایل به فروش یا اجاره هواپیما و قطعات یدکی یا ارائه خدمات تعمیر و نگهداری به ایران، می توانند بر اساس شیوه مورد به مورد، اقدام به درخواست مجوز کنند. این دستورالعمل دفتر نظارت بردارایی های خارجی همچنین تصریح کرده است که نهادهای غیر امریکایی نیز برای فروش و اجاره هواپیما به ایران، اگر بیش از ده درصد از قطعات آنها ساخت امریکا باشد، نیاز به دریافت مجوز دارند.
جدای از مساله صدور مجوز های امنیتی برای فرش هواپیما، تامین مالی این توافق ها نیز چالش برانگیز است. ظریف در روز ٢٣ سپتامبر، با اشاره به این مشکل خطاب به شورای روابط خارجی امریکا در نیویورک گفت :" دفتر کنترل نظارت بر دارایی های خارجی وزارت خزانه داری امریکا .. . به بانک های بین المللی گفته است که انحام معامله با ایران اشکال ندارد، اما – و فهرست این اما و اگرها بسیار طولانی است – منظورم این است که فقط یک جمله حاکی از امکان معامله با ایران وجود دارد و در ادامه پنج صفحه اما و اگر ذکر شده است. بنابر این، این بانک ها در نهایت می گویند که ما مسیر امن را دنبال می کنیم و از انجام معامله با ایران منصرف می شویم و نتیجه نیز همین بوده است. با گذشت هشت ماه از اجرایی شدن توافق، هیچ بانک بزرگ اروپایی تاکنون به انجام معامله با ایران اقدام نکرده است و ما معتقدیم که این یک قصور محسوب می شود ."
طبق آن چه که تاکنون گزارش شده است، هواپیماهای مسافربری بوئینگ و ایرباس نه به صورت نقدی، بلکه به شکل تامین اعتبار خریداری خواهند شد که در عمل، به این معناست که ایران هواپیماها را از طریق وام خریداری خواهد کرد و اقساط وام خود را از درآمد حاصل از فعالیت این هواپیماها تسویه خواهد کرد. از این رو، ایران برای انعقاد این قردادها نه تنها به بانک ها یا دیگر موسسات مالی نیاز خواهد داشت، بلکه این وام ها باید طولانی مدت نیز باشند. معنای کلی تر آن چنین است که اگر ایران بتواند از طریق تامین مالی خارجی، این هواپیما را خریداری کند، می تواند در خصوص دیگر پروژه ها نیز چنین کاری را انجام دهد.
در حالی که مذاکرات برای نهایی ساختن توافق خرید هواپیماهای مذکور در جریان است، مقامات ایران می گویند که پیشرفت های مطلوبی در این زمینه به دست آمده است. در واقع، چنین به نظر می رسد که شرایط در جهت حل مساله دشوار تامین مالی به جلو می رود. خبرگزاری تسنیم روز ١٤ اکتبر به نقل از یک منبع درون دولت ایران نوشت که شرکت بوئینگ و یک بانک امریکایی برای تامین مالی خرید این هواپیماها ازسوی ایران، از طریق یک بانک ژاپنی، درحال رسیدن به توافق هستند." گزارش های پیشین بیان می داشتند که مسائل مرتبط با توافق ایرباس نیز مرتفع شده است. اصغر فخریه کاشان، معاون وزیر راه و شهرسازی، در مصاحبه با روزنامه ایران گفت:" توافق تامین مالی میان ایرباس و یک موسسه مالی بزرگ، نهایی شده و محرمانه باقی مانده است تا برخی از توطئه های دشمنان را خنثی کند."
برخی از کارشناسان معتقدند که مجوزهای دفتر نظارت بر دارایی های خارجی وزارت خزانه داری امریکا به شرکت های بوئینگ و ایرباس نشانه ای امید بخش حاکی از این محسوب می شود که همکاری های جدی بانکی میان ایران و اروپا به زودی حاصل خواهد شد. این یک تحول مهم به شمار می رود، زیرا بانک های بزرگ اروپایی همچنان در خصوص تحریم های امریکا نگرانند و نسبت به از سرگیری روابط بانکی با ایران– حتی بعد از اجرای رسمی توافق هسته ای - تردید دارند. در نتیجه، تهران تا کنون متکی بر همکاری با بانک های کوچک تر اروپایی بوده و در عین حال، به گفتگو با بانک های بزرگ تر ادامه داده است. با توجه به وسعت توافق های حاصله میان بوئینگ و ایرباس با ایران و لزوم تامین مالی بلند مدت آن، کاملاً روشن است که بانک های کوچک نخواهند توانست این قراردادها را تامین مالی کنند. بنابراین می توان مداخله بازیگران بزرگ برای تامین مالی این توافق ها را انتظار داشت. این توافق ها در آینده نزدیک می توانند زمینه ساز تجارت میان ایران و بانک های بزرگ غربی شوند. در واقع، جدای از امکان پذیر شدن این دو قرارداد بزرگ، صدور مجوز از سوی دفتر نظارت بر دارایی های خارجی برای فروش هواپیما به ایران، باعث می شود تا موسسات و شرکت های بزرگ تجاری جهان مطمئن شوند که می توانند با جمهوری اسلامی وارد دادوستد شوند.
سعید لیلاز، اقتصاددان برجسته در تهران، در مصاحبه با المانیتور اظهار داشت :"مجوزهای صادره از سوی دفتر نظارت بر دارایی های خارجی وزارت خزانه داری امریکا، تاثیر روانی قابل توجه ای بر سرمایه گذاران و موسسات تامین مالی بزرگ خواهد داشت و این به ویژه از لحاظ اهمیت دارد که اکنون، امریکا با فشار شدید از سوی ایران و شرکای تجاری اروپایی این کشور، باید به تعهدات خود تحت برجام عمل کند." لیلاز افزود:" شکست های جدی در قدیمی ترین و پیچیده ترین تحریم ها ظاهر شده است و این بر تحریم های غیر هسته ای نیز تاثیر خواهد گذاشت. از آن جاکه بوئینگ یکی از بزرگترین شرکت های صنعتی و مالی در جهان و امریکا محسوب می شود، معاملات مالی آن با بخش های مختلف اقتصادی امریکا به دیگر بخش ها نیز سرایت خواهد کرد."
المانیتور همچنین با طهماسب مظاهری، اقتصاددان مقیم تهران، نیز مصاحبه کرده است. مظاهری با این عقیده موافق است که اعطای مجوز از سوی دفتر نظارت بر دارایی های خارجی وزارت خزانه داری امریکا به شرکت های بوئینگ و ایرباس برای تجارت با ایران نشانه ای مطلوب از اجرای کامل توافق هسته ای است- ولی او همچنین معتقد است که امریکا زمانی به تسهیل اجرای این توافق مبادرت کرد که چاره ای جز این کار نداشت. مظاهری با اشاره به عدم اعتماد دیرینه ایران به امریکا، افزود :"به رغم این نشانه مطلوب، ما نمی توانیم به امریکا برای عمل به تعهداتش اعتماد کنیم، زیرا آنها برای اطمینان دادن به اجرای وعده های خود باید قابل اعتماد باشند – ولی امریکا قابل اعتماد نیست. امریکا تاکنون نشان داده است که نمی خواهد برجام را به طور کامل اجر کند و اجرای تعهدات مندرج در برجام را با شروط دشوار همراه کرده است."
اشتراک گذاری
نظر شما
نام:
ایمیل:
* نظر:
* :
آخرین اخبار