کد خبر: ۳۷۶۱۷۵
تاریخ انتشار: ۲۴ بهمن ۱۳۹۵ - ۰۸:۴۷ 12 February 2017
بارها  از ظرفیت خراسان شمالی در توسعه و رویش گیاهان دارویی در جلسه های مختلف و با حضور مسئولان و متولیان استانی و ملی صحبت شده است و حالا همه آن هایی که به شکل مستقیم و غیرمستقیم با گیاهان دارویی سرو کار دارند، می دانند که این استان چه ظرفیت و توانی در این رابطه دارد که حفظ و توسعه این توان برنامه ریزی و مدیریت بهینه را می طلبد.
 هزار و 500 گونه گیاه دارویی در کشور وجود دارد که بیش از 450 گونه آن تاکنون در خراسان شمالی شناسایی شده است اما برداشت بی رویه و غیرمجاز، خروج ارزان از استان و مصرف محلی، تنها مزایای این گونه ها برای بهره برداران بومی این استان است و با وجود توان و ظرفیت بالای گیاهان دارویی در خراسان شمالی، هنوز این استان نتوانسته است برای اقتصادی کردن این محصول خدادادی که در عرصه های طبیعی آن وجود دارد، اقدامی کند. 
اکنون بیشتر سود گیاهان دارویی استان  به جیب دیگر استان ها می رود. البته سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری کشور در رابطه با توسعه گیاهان دارویی در خراسان شمالی تصمیم هایی گرفته و قدم های خوبی در این زمینه برداشته شده است.
یک کارشناس گیاهان دارویی در این باره می گوید: خراسان شمالی در زمینه گیاهان دارویی ظرفیت بالایی دارد و یکسری طرح های بهره برداری به منظور حفظ و توسعه گیاهان دارویی در استان برنامه ریزی شده است که در آن طرح ها، اولویت بهره برداری با مرتع داران، دامداران، روستاییان و اعضای شرکت های تعاونی است که برای این منظور تأسیس می شود و در قبال این بهره برداری این افراد یکسری تعهداتی هم دارند که باید آن ها را انجام دهند؛ مثلاً برداشت ها باید بر اساس طرح هایی باشد که تعریف می شود و نیز وقتی گیاهان دارویی را برداشت می کنند، در فصل مناسب، 2 یا 3 برابر میزان برداشت، برای احیای گیاهان دارویی اقدام کنند.
«قربانی» با اشاره به فرآوری نشدن گیاهان دارویی در خراسان شمالی بیان می کند: فرآوری از جمله مشکلات کشور است و خاص خراسان شمالی نیست و به همین منظور باید وزارت صنعت، معدن و تجارت تسهیلاتی را در اختیار سرمایه گذاران این بخش قرار دهد که بتوانند در این زمینه کار کنند.
وی می افزاید: اداره کل منابع طبیعی می تواند برای احیا و یا تولید محصولات زودبازده و به منظور کاهش فشار به عرصه های طبیعی، عرصه های رها شده و یا شیب دار را به سمت گیاهان دارویی سوق دهد که فشار از عرصه های طبیعی کم شود.
استان پایلوت
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان شمالی هم با اشاره به ظرفیت و توان خراسان شمالی در رابطه با گیاهان دارویی می گوید: خراسان شمالی به عنوان استان پایلوت اصلاح و توسعه رویشگاه های گیاهان دارویی انتخاب شده است و طرح احیا و اصلاح رویشگاه های گیاهان دارویی در سطح 50 هزار هکتار از این رویشگاه ها طی سال در کشور اجرا می شود.
«حسن وحید» با اشاره به این که 3 هزار هکتار از رویشگاه های گیاهان دارویی در خراسان شمالی تحت پوشش این طرح قرار می گیرد، بیان می کند: در این طرح عرصه ها بدون شخم و شیار، با بذرپاشی و کپه کاری و سایر اقدامات احیا و اصلاح می شود.
وی می افزاید: استانداری خراسان شمالی برای اجرای این طرح 2 میلیارد ریال اعتبار مصوب کرده است.
وی خاطرنشان می کند: در این استان حدود 450 گونه دارویی شناسایی شده است که این گونه ها از اهمیت بسیار زیادی به لحاظ شرایط محیطی برخوردار هستند. البته گونه هایی که در استان وجود دارد در رویشگاه های طبیعی هستند که بعضی از این گونه ها مانند باریجه، کتیرا، زرشک، پسته، فندق، آویشن ها، مرزه و شیرین بیان اهمیت شان صد چندان است.
«وحید» بیان می کند: البته  گیاهان دارویی را به  2 بخش مجزا می توانیم تقسیم کنیم؛ یکی بخش درختچه ای و درختی است مانند زالزالک، پسته وحشی، شیرخشت  و گونه های علفی که شاخص آن ها باریجه، مرزه، کتیرا، انواع مریم گلی و کل کوره است.
وی تأکید می کند: یکی از مهم ترین بحث های ما در منابع طبیعی علاوه بر حفظ این گونه ها که جزو اولویت های اولیه سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری است، حفظ گونه های ژنتیکی است که این گونه ها در اولویت حفظ قرار بگیرند و احیا و توسعه داده شوند و اگر ما بتوانیم در اولویت طرح های منابع طبیعی آن ها را حفظ کنیم، قاعدتاً می توانیم فعالیت ها را گسترش هم بدهیم و از گسترش این گونه ها در سطح اراضی طبیعی، با کمک بهره برداران عرفی بتوانیم از منافع اقتصادی بسیار زیادی که این طرح ها دارد، بهره برداری لازم و کافی را ببریم.
وی تصریح می کند: در حال حاضر توانسته ایم برای 3 محصول باریجه، کتیرا و زرشک در سطح 88 هزار هکتار طرح بهره برداری تهیه کنیم که بیش از 74 تن طرح های ما محصول دارد که قسمت زیادی از آن مربوط به زرشک و باریجه است که اثرات اقتصادی خوبی را برای بهره برداران می تواند داشته باشد.
وی اظهارمی دارد: سیاستی که اکنون اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری پیش گرفته این است که بتوانیم در قالب طرح های مدیریت به همراه مردم و واگذاری مدیریت این طرح ها به مردم، بتوانیم بهره برداری بهینه، کافی و لازم را از این گیاهان دارویی ببریم.
به گفته وی، یکی از مشکلاتی که در این راه وجود دارد این است که خیلی از طرح های مرتع داری و طرح های حوزه آبخیز، اقتصادی نیست. اگر بتوانیم این ها را اقتصادی کنیم و مردم بتوانند از فواید اقتصادی این گونه ها استفاده کنند، در نهایت باعث تغییر معیشت مردم و همچنین باعث تغییر وضعیت تعادل دام و مرتع در سطح عرصه خواهد شد که به تبع آن، باعث افزایش توان اقتصادی مردم، اشتغال و جلوگیری از مهاجرت ها از روستاها می شود. اشتغالی هم که این گونه ها ایجاد می کند، می تواند اشتغال پایدار با اولویت حفظ این گونه های بسیار با ارزش و گسترش آن باشد.
وی با اشاره به این که 22 طرح مرتع داری در حال بازنگری است، اظهارمی دارد: این کار به این منظور انجام می شود که بتوانیم مدیریت کل عرصه طرح را به دامداران عرفی و بهره برداران ذیحق در قالب شرکت تعاونی واگذار کنیم که دامداران علاوه بر این که حفاظت از عرصه ها را بر عهده می گیرند، بتوانند نسبت به کشت این گونه ها اقدام کنند و از فواید اقتصادی آن بهره‌مند شوند.
«وحید» می افزاید: یک طرح جنگل داری هم در این رابطه داریم و در قالب این طرح توانستیم مدیریت 5 هزار و 500 هکتار از عرصه طرح را به مجری طرح واگذار کنیم که علاوه بر حفاظت از عرصه و اجرای برنامه های کل سامان عرفی، بتواند نسبت به کشت و گسترش گونه های دارویی از جمله بادام، گل محمدی و زرشک در این عرصه اقدام کند.
وی بیان می کند: راهکار اجرایی ما در سایر مناطق این است که بتوانیم مدیریت این پروژه را در راستای اقتصاد مقاومتی به مردم واگذار کنیم تا مردم بتوانند از ظرفیت های طبیعی که در سطح عرصه و حق قانونی و عرفی شان هست، حداکثر استفاده را ببرند.
وی می افزاید:  اگر این طرح اجرا شود پیش بینی ما این است که در مدت 2 سال، حدود هزار و 200 هکتار از عرصه های طبیعی را در قالب پروژه های منابع طبیعی که شامل غنی سازی عرصه های طبیعی با گونه های چند منظوره که اقتصادی هم هست انجام بدهیم که حدود 34 هزار هکتار از عرصه های منابع طبیعی را می‌تواند حفاظت کند. /روزنامه خراسان شمالی
اشتراک گذاری
نظر شما
نام:
ایمیل:
* نظر:
* :
آخرین اخبار